Kaszel to bardzo popularny objaw pochodzący z układu oddechowego. Jednak jego występowanie nie zawsze musi mieć związek z toczącą się infekcją, czasem będąc manifestacją innej choroby ogólnoustrojowej. Dlatego bardzo ważne jest, aby wiedzieć jakie objawy towarzyszące kaszlowi traktować poważnie i wykonywać w ich kierunku poszerzoną diagnostykę.
Długotrwały kaszel
Jednym z pierwszych sygnałów ostrzegawczych, które wymagają pilnej diagnostyki, jest kaszel trwający powyżej 3 tygodni. Taki uporczywy kaszel wymaga zbadania i zidentyfikowania przyczyny np. przy pomocy badania obrazowego (RTG klatki piersiowej) oraz podstawowej morfologii krwi. Wśród najczęstszych przyczyn długotrwałego kaszlu wymienia się: spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła, astmę, refluks żołądkowo-przełykowy, niektóre leki obniżające ciśnienie tętnicze krwi, a także nowotwory, gruźlica i niewydolność serca[1].
Duszność
Duszność to subiektywne odczucie braku powietrza, które może towarzyszyć kaszlowi. Szczególnie niepokojąca jest nagła duszność oraz taka, która szybko narasta i powoduje trudności w oddychaniu. Jeżeli zaobserwujemy taki objaw, koniecznie należy zgłosić się do lekarza, ponieważ taki obraz może sugerować zatorowość płucną, czyli sytuację zagrażającą życiu połączoną z silną bolesnością w obrębie klatki piersiowej.
Krwioplucie
Krwioplucie definiuje się jako wykrztuszanie z dróg oddechowych krwi lub krwistej plwociny. Co ważne, krwioplucie należy różnicować z odkrztuszaniem plwociny zawierającej krew, która spływa do gardła z jamy nosa. Jednak, w każdym wypadku taka sytuacja powinna być dla nas alarmująca, ponieważ może wiązać się z poważnymi chorobami takimi jak: rak płuca, gruźlica, a także zatorowość płucna. Oprócz tego krwioplucie może wystąpić podczas: zapalenia płuc i rozstrzenia oskrzeli, kiedy to podczas kaszlu w wydzielinie mogą być widoczne ślady krwi[2].
Utrata masy ciała
Szczególnie charakterystyczną sytuacją, która powinna zwrócić naszą uwagę, jest przewlekły kaszel połączony ze znaczną utratą masy ciała. Taki obraz kliniczny w pierwszej kolejności nasuwa podejrzenie wyniszczającej choroby np. nowotworu, którego źródła należy poszukiwać w obrębie płuc. Za znamienny wskaźnik utraty masy ciała uważa się niezamierzony spadek wagi o więcej niż 10% masy wyjściowej w przeciągu 6 miesięcy.
Utrudnione połykanie
Kolejnym alarmującym symptomem jest tzw. dysfagia, czyli utrudnione połykanie, które może występować zarówno podczas jedzenia jak i picia. Często może być połączone z dyskomfortem i cofaniem się kęsów pokarmowych, wywołując kaszel. Takie zjawisko może przemawiać za zaburzeniem czynności skurczowych przełyku i sugerować rozpoznanie uchyłków przełyku lub choroby refluksowej przełyku.
Jak radzić sobie z kaszlem?
Leczenie kaszlu należy przede wszystkim rozpocząć od zidentyfikowania przyczyny, która go wywołuje. Kaszel infekcyjny zwykle leczy się objawowo, stosując leki rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające jej odkrztuszanie np. preparaty zawierające ambroksol lub w przypadku suchego kaszlu leki przeciwkaszlowe. Oprócz tego przydatne bywają inhalacje za pomocą roztworu soli fizjologicznej, sterydy wziewne i leki rozszerzające oskrzela. Sposobów leczenia kaszlu będzie wiele, dlatego najlepiej wraz z początkiem objawów udać się do specjalisty[3].
